Ocalić piękno ziemi

Na Dolnym Śląsku mamy ok. 496 tys. hektarów obszarów sieci Natura 2000. Dzięki temu jesteśmy w stanie uchronić przed wymarciem wiele gatunków zwierząt i zapewnić przetrwanie siedliskom przyrodniczym.

– Jednym z gatunków chronionych jest u nas podkowiec mały – zagrożony wyginięciem nietoperz – mówi dr Tomasz Kokurewicz z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. – Obecnie możemy go jeszcze spotkać w Sudetach, np. w Masywie Śnieżnika – dodaje.
Celem programu Natura 2000 jest zachowanie bioróżnorodności, czyli prościej mówiąc, zapobieganie wymieraniu gatunków. W Unii Europejskiej sieć obszarów chronionych działa już od 1992 r. (w Polsce od 2004 r.) i obejmujący wszystkie państwa członkowskie Unii. Dzięki programowi Natura 2000 możliwe będzie zachowanie zarówno zagrożonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych, jak i gatunków roślin i zwierząt w skali Europy, ale też typowych, wciąż jeszcze powszechnie istniejących siedlisk przyrodniczych.

W Polsce występują dwa takie regiony: kontynentalny (96 proc. powierzchni kraju) i alpejski (4 proc.). Dla każdego państwa określa się listę referencyjną siedlisk przyrodniczych i gatunków, dla których należy utworzyć obszary Natura 2000 w podziale na regiony biogeograficzne.
Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów: specjalnej ochro-ny ptaków (OSO) oraz specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO). Podstawą ich wyznaczania są jedynie kryteria naukowe.
– Należy przy tym dodać, że jest to tzw. miękka forma ochrony, bo nie wyklucza wcale ingerencji człowieka na tych terenach. Dopóki oczywiście nie zagraża on danemu gatunkowi czy siedlisku – tłumaczy Kokurewicz.

Najbliższym Legnicy obszarem Natury 2000 jest Pątnów Legnicki (typu SOO). Objęte ochroną są tam np. zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, jedne z nielicznych pozostałych w Polsce. Sezonowa zmienność warunków sprawia, że obok siebie występują tam gatunki bagienne i sucholubne, co oznacza dużą różnorodność gatunkową. Z tego powodu żyją tam zagrożone zwierzęta: wydry europejskie, mopki (nietoperze), bobry europejskie czy kumaki nizinne (żaby).
Poza tym powiat legnicki pokrywa się częściowo z jeszcze dwoma obszarami Natura 2000: Łęgami Odrzańskimi i Borami Dolnośląskimi (6 proc. tych ostatnich znajduje się w okręgu legnicko-głogowskim).

Bory Dolnośląskie to przykładowy obszar OSO. Żyje tam 19 zagrożonych i cennych gatunków ptaków, m.in.: bąk zwyczajny, kania czarna, błotniak stawowy, kropiatka, derkacz czy sóweczka zwyczajna.