Jutro, 4 maja rozpoczyna się maraton maturalny

Dzisiejszy dzień radzimy poświęcić na relaks i odpoczynek ponieważ najbliższe dni i tak przyniosą maturzystom wyjątkowo dużo stresujących chwil. Tym, którzy jednak ani myślą o odpoczynku proponujemy przeczytać rady przed konkretnymi egzaminami.

Terminarz maturalny

Informacja dla maturzystów przystępujących do pisemnego egzaminu z języka polskiego.

1. Podczas pracy nad tekstami zamieszczonymi w arkuszu egzaminacyjnym, zdający ma prawo zaznaczać, podkreślać..., czyli sporządzać notatki wprost na tekście. Nie są one oceniane.

2. Wypracowanie maturalne nie może być krótsze niż dwie strony, tj. około 250 słów. Górna granica liczby słów nie jest określona; zdający może napisać
wypracowanie tak długie, na jakie mu czas egzaminu pozwoli.

3. Jeżeli tekst wypracowania nie zmieści się w wyznaczonym na nie miejscu, można kontynuować pisanie w brudnopisie, ale koniecznie należy przekreślić słowo
„brudnopis" i napisać „ciąg dalszy czystopisu".

4. W wypracowaniu krótszym niŜ 250 słów oceniane jest tylko rozwinięcie tematu; nie ocenia się języka, stylu, kompozycji i zapisu.

5. Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za rozwinięcie tematu.

6. Wypracowanie musi być na temat i w związku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu. Wypracowanie bez związku z tekstem zamieszczonym
w arkuszu wskazuje, ze maturzysta nie zna utworu, o którym pisze. Na przykład w wypracowaniu maturalnym na temat dotyczący Chłopów Reymonta uczeń pisał:
„dyskutowano o testamencie Boryny; Hanka miała pretensje, że zapisali jej tylko sześć morgów; Antek był zły, bo cały majątek został przepisany młodym - Jagnie i Borynie". Wypracowanie to było niezgodne z dołączonym do tematu fragmentem powieści, którego treść była inna. W tym przypadku maturzysta otrzymał 0 punktów za całość wypracowania, a to znaczy, że nie zdał matury z języka polskiego.

7. Przypominamy, że należy uważnie czytać temat i polecenia w nim występujące. Punkty przyznawane są za analizę i interpretację, nie za streszczenie podanego tekstu.

8. W ocenie zapisu wypracowania napisanego przez maturzystę ze stwierdzoną dysleksją stosowane są specjalne kryteria, zredagowane przy współpracy z psychologami.

9. Pisemny egzamin maturalny z języka polskiego sprawdza m.in. tworzenie tekstu własnego. Praca odtworzona z podręcznika lub innych źródeł nie jest tekstem własnym maturzysty i dlatego nie przyznaje się za nią punktów.

10.Arkusz egzaminacyjny na poziomie rozszerzonym począwszy od roku 2010 nie zawiera części dotyczącej czytania ze zrozumieniem. Zdający rozwiązuje tylko zadanie pisania własnego tekstu w związku z tekstem literackim.

Informacja dla maturzystów przystępujących do egzaminu pisemnego z języka obcego nowożytnego.Przy tematach wypowiedzi pisemnych na poziomie
rozszerzonym pojawi się następująca adnotacja: „Uwaga: jeśli praca zawierać będzie więcej niŜ 300 słów, otrzymasz za jej kompozycję 0 punktów". Jeżeli zdający przekroczy limit słów o ponad 20% straci 4 punkty za kompozycję.
W pracy zdającego liczone są wszystkie wyrazy oddzielone spacją (jako jeden wyraz traktowane są formy skrócone, np. w języku angielskim - isn't, w języku niemieckim - gibt's, w języku francuskim - c'est). Wyjątek stanowią czasowniki rozdzielnie złożone w języku niemieckim, które liczone są zawsze jako jedno słowo. 0 sukcesie na egzaminie decydują umiejętności językowe, jednak równie ważna jest znajomość obowiązujących kryteriów oceniania.
Pozwala to napisać pracę w taki sposób, aby uzyskać optymalny wynik nie tracąc cennych punktów. Przede wszystkim należy pamiętać, aby praca była zgodna z tematem, ponieważ jest to kryterium nadrzędne, które warunkuje jej sprawdzanie. Poniżej przypominamy kilka istotnych zasad oceniania.

POZIOM PODSTAWOWY

1. W krótkiej formie użytkowej nie przyznaje się punktu za poprawność, jeśli zdający uzyskał mniej niż 3 punkty za treść, czyli przekazał mniej niż 3 wymagane
informacje.

2. W dłuższej formie użytkowej nie przyznaje się punktów za poprawność językową oraz bogactwo językowe, jeżeli praca liczy mniej niż 60 słów (50% wymaganego
limitu) lub jeżeli zdający uzyskał mniej niż 2 punkty za treść, czyli przekazał mniej niż połowę wymaganych informacji.

3. W dłuższej formie użytkowej nie przyznaje się punktów za formę, jeżeli list zawiera mniej niż 3 z 5 obligatoryjnych elementów (zwrot grzecznościowy rozpoczynający list, wstęp, rozwinięcie, zakończenie oraz zwrot grzecznościowy kończący list) lub/i list liczy więcej niŜ 200 słów.

POZIOM ROZSZERZONY

1. Jeśli praca liczy mniej niż 100 słów, zdający otrzymuje 0 punktów w kryterium poprawności językowej i kryterium bogactwa językowego.

2. W przypadku prac liczących powyżej 300 słów zdający otrzymuje 0 punktów za kompozycję pracy (niezależnie od stopnia realizacji pozostałych kryteriów).

3. Fragmenty podane w języku obcym w poleceniu (np. początek lub zakończenie opowiadania) nie są wliczane do ogólnej liczby słów w pracy zdającego.

4. W kryterium poprawności językowej, podobnie jak na poziomie podstawowym, obliczany jest procent błędów w pracy zdającego: 4 pkt. - błędy stanowiące od 0 do 5% liczby wszystkich wyrazów, 3 pkt. - błędy stanowiące powyżej 5%, nie więcej jednak niż 10% liczby wszystkich wyrazów, 2 pkt.- błędy stanowiące powyżej 10%, nie więcej jednak niż 15% liczby wszystkich wyrazów, 1 pkt.- błędy stanowiące powyżej 15%, nie więcej jednak niż 20% liczby wszystkich wyrazów, 0 pkt.- błędy stanowiące powyżej 20% wszystkich wyrazów. Błędy ortograficzne i interpunkcyjne są liczone jako 0,5 błędu językowego

UWAGI OGÓLNE DOTYCZĄCE WYPOWIEDZI PISEMNYCH NA POZIOMIE
PODSTAWOWYM I ROZSZERZONYM

1. Praca nieczytelna lub całkowicie niezgodna z poleceniem lub niekomunikatywna dla odbiorcy (np. napisana fonetycznie) nie podlega ocenie.

2. Praca odtworzona z podręcznika lub innego źródła nie jest uznawana za wypowiedź sformułowaną przez zdającego i nie podlega ocenie.

3. Fragmenty na zupełnie inny temat wyuczone na pamięć lub przepisane przez zdającego z innych źródeł oraz fragmenty pracy całkowicie niezgodne z treścią
zadania, nienawiązujące do polecenia, a jednocześnie zaburzające spójność i logikę tekstu są zakreślane i nie są brane pod uwagę przy liczeniu słów i ocenie poprawności językowej oraz bogactwa językowego.

4. W punktacji wypowiedzi uwzględnia się stwierdzoną i udokumentowaną dysgrafię i dysortografię zdającego (błędy ortograficzne nie są brane pod uwagę przy ocenie.

Informacja dla maturzystów przystępujących do egzaminu pisemnego z biologii.
Należy:
• udzielać odpowiedzi zgodnie z poleceniem i wyłącznie na temat,

• zwięźle i precyzyjnie formułować odpowiedzi, unikać skrótów myślowych,

• analizować i interpretować materiały źródłowe (teksty, rysunki, tabele, schematy,wykresy),

• przetwarzać podane dane, np. na formę schematu, tabeli, wykresu itp.,

• czytać ze zrozumieniem teksty i wyciągać wnioski na ich podstawie,

• podawać odpowiednie przykłady ilustrujące omawiane procesy, zjawiska biologiczne, dotyczące omawianych organizmów,

• dokonywać prostych obliczeń, np. w zadaniach z genetyki.

Poniższe rady powinny Wam również pomóc w uzyskaniu dobrego wyniku z egzaminu maturalnego z biologii:

• Powinno się zwracać szczególną uwagę na tzw. czasowniki operacyjne użyte w poleceniach np. podaj nazwę, przedstaw, określ. Każdy z nich wskazuje na to,
jakiego rodzaju i jak obszerna powinna być prawidłowo udzielona odpowiedź (np. polecenia rozpoczynające się od sformułowania „Opisz" lub „Wyjaśnij" oznacza
o wiele szerszy zakres odpowiedzi niż zaczynające się od słów „Podaj", czy „Określ").

• Każdą odpowiedź należy najpierw przemyśleć, gdyż ocenie podlegają nie tylko zawarte w niej wiadomości, ale również sposób ich przedstawienia, interpretacja, wyciągane wnioski. Dotyczy to głównie zadań problemowych wymagających odpowiedzi pełnymi zdaniami.

• Należy pisać wyłącznie na temat, gdyż ocenie podlega tylko taka odpowiedź, jakiej wymagało polecenie. Pisząc więcej niż potrzeba można narazić się na błędy
merytoryczne, które mogą spowodować negatywną ocenę całości zadania.

• Należy podawać tyle odpowiedzi czyli, np., cech, elementów budowy, argumentów itp., ile dokładnie wynika to z polecenia w zadaniu, ocenie podlega tyle kolejnych
odpowiedzi (liczonych od pierwszej), ile jest w poleceniu.

• W arkuszu egzaminacyjnym zawsze znajdują się zadania łatwe obok bardziej skomplikowanych, dlatego gdy pytanie wydaje się zbyt łatwe, a odpowiedź oczywista
nie należy szukać pułapek. Należy pamiętać, że każde z zadań ma podaną maksymalną liczbę punktów, co stanowi dodatkową wskazówkę, w jaki sposób
udzielona odpowiedź będzie oceniana.

• Ocenie podlega także właściwe stosowanie terminów biologicznych. Oznacza to, że przy braku pewności co do ich poprawnego brzmienia lub pisowni, lepiej
go pominąć lub użyć innego, np. synonimu.

• Należy dbać o poprawność językową, pisać zawsze wyraźnie, tak aby można było odczytać każdą odpowiedź. (Odpowiedzi nieczytelne mogą nie zostać ocenione).

Informacja dla maturzystów przystępujących do egzaminu z fizyki i astronomii.

W szczególności należy dokładnie:
· czytać ze zrozumieniem teksty i wyciągać wnioski na ich podstawie,

· zwięźle i precyzyjnie formułować odpowiedzi, unikać skrótów myślowych,

· zapisywać nawet proste obliczenia, gdyŜ ich pominięcie moŜe spowodować utratę punktów,

· analizować i interpretować materiały źródłowe (teksty, rysunki, tabele, schematy, wykresy),

· przetwarzać podane dane, np. na formę schematu, tabeli, wykresu itp.,

· analizować otrzymane wyniki obliczeń pod kątem realności wartości liczbowych.

• Zwracamy uwagę, że w każdym zadaniu podano liczbę punktów możliwych do zdobycia. Stanowi to dodatkową wskazówkę, w jaki sposób udzielona odpowiedź będzie oceniana.

• W arkuszu egzaminacyjnym znajdują się zadania łatwe obok bardziej skomplikowanych, dlatego, gdy pytanie wydaje się zbyt łatwe, a odpowiedź oczywista nie należy szukać pułapek.

• Podczas analizowania poleceń należy zwracać szczególną uwagę na tzw. czasowniki operacyjne użyte w poleceniach (np. podaj nazwę, przedstaw, określ, oblicz, wykaż, narysuj, naszkicuj). Każdy z nich wskazuje na to, jakiego rodzaju i jak obszerna powinna być prawidłowo udzielona odpowiedź (np. polecenia rozpoczynające się od sformułowania oblicz lub uzasadnij oznacza o wiele szerszy zakres odpowiedzi niŜ zaczynające się od słów podaj, czy nazwij).

• Każdą odpowiedź należy najpierw przemyśleć, gdyż ocenie podlegają nie tylko zawarte w niej wiadomości, ale również sposób ich przedstawienia, interpretacja, wyciągane wnioski. Dotyczy to głównie zadań problemowych wymagających odpowiedzi pełnymi zdaniami. Przed sformułowaniem ostatecznej odpowiedzi należy ponownie przeczytać treść polecenia, aby odpowiadać najbardziej precyzyjnie na postawione pytanie.

• Odpowiadając na polecenia typu: „jak i ile razy ...” warto zastanowić się, czy nie należy udzielić odpowiedzi pisemnej zamiast pozostawienia jedynie zależności w formie wzoru. Pozwoli to uniknąć niejednoznaczności podczas oceniania.

• Odpowiedzi i rozwiązania powinny być zapisane w sposób czytelny. Należy też przedstawić tok rozumowania. Wszystkie istotne etapy rozwiązania powinny być zapisane w miejscu na to przeznaczonym.

• Wszystkie rozwiązania, łącznie z rysunkami i wykresami, będącymi ich integralną częścią muszą być wykonane czarnym długopisem lub atramentem.

• Należy dbać o poprawność językową, pisać zawsze wyraźnie tak, aby można było odczytać każde rozwiązanie. (Odpowiedzi nieczytelne mogą nie zostać ocenione).

• Jeśli rozwiązanie nie zmieści się na przeznaczonym na nie miejscu, można je kontynuować w brudnopisie, ale koniecznie trzeba przekreślić słowo brudnopis i napisać ciąg dalszy czystopisu, podać numer zadania, a w rozwiązaniu zadania zaznaczyć, że będzie ono kontynuowane w brudnopisie.

• Każda inna, poprawna merytorycznie metoda rozwiązania, która zostanie zapisana przez zdającego będzie pozytywnie oceniona przez egzaminatorów.
poprawności językowej).

Informacja dla maturzystów przystępujących do egzaminu z geografii.
Należy:

• czytać uważnie treść polecenia. Zwracać szczególną uwagę na tzw. czasowniki operacyjne użyte w poleceniach. Wskazują one, jakiego rodzaju i jak obszerna
powinna być prawidłowo udzielona odpowiedź. Na przykład polecenie zaczynające się od sformułowania „wyjaśnij" wymaga szerszego zakresu odpowiedzi niż zaczynające się od słów „podaj".

• bardzo uważnie analizować wszystkie materiały dołączone do zadań (mapy, wykresy, tabele, rysunki). Szczególną uwagę należy zwrócić na barwną mapę topograficzną, skalę, w której jest wykonana oraz legendę mapy. Barwną mapę można oderwać wzdłuż perforacji od arkusza egzaminacyjnego.

• odpowiadać zgodnie z poleceniem, stosując właściwą terminologię geograficzną. Należy udzielać zwięzłych, ale wyczerpujących odpowiedzi, unikać skrótów myślowych oraz zbyt ogólnych odpowiedzi.

• podawać tyle np. cech czy argumentów, ile jest wymagane w poleceniu. Jeśli zdający poda ich więcej, egzaminator ocenia tylko tyle (liczonych od pierwszej), o ilu mówi polecenie.

• w zadaniach wymagających wykonania obliczeń należy je zapisać w miejscu na to przeznaczonym.

• dbać o poprawność językową, pisać czytelnie, gdyż egzaminator nie może przyznać punktów za odpowiedź, której nie jest w stanie przeczytać.

• stosować prawidłowo terminologię geograficzną. Przygotowując się do egzaminu należy pracować z atlasem. Znajomość rozmieszczenia waŜniejszych obiektów na mapach Polski, poszczególnych kontynentów i świata jest niezbędna na egzaminie maturalnym.

Zdający może posiadać na egzaminie (oprócz czarnego długopisu) lupę, która ułatwia pracę z barwną mapą topograficzną, prosty kalkulator, linijkę.

Informacja dla maturzystów przystępujących do egzaminu pisemnego z historii i z historii muzyki.

• Należy dokładnie odczytać polecenia i treść wszystkich zadań - stanowi to niezbędny, a często ignorowany, warunek dobrego ich wykonania.

• Z uwagi na wykorzystanie w zadaniach egzaminacyjnych fragmentów tekstów źródłowych i innych różnorodnych materiałów źródłowych (np. mapa, plakat, rycina, diagram) warto bardzo uważnie analizować wszystkie elementy tak zwanego wyposażenia zadań; należy wykorzystać sztukę czytania ich ze zrozumieniem. Oznacza to, że trzeba w takich zadaniach zwracać uwagę na wszystkie elementy źródła, a więc, np. na legendę na mapie, tytuł mapy lub zestawienia statystycznego, podpis albo napis na rysunku satyrycznym, informację, kto jest autorem zamieszczonej wypowiedzi i/lub, kiedy tekst czy plakat powstał i/lub został
opublikowany.

• Podczas pracy z materiałami źródłowymi można podkreślać fragmenty tekstu, zaznaczać pewne elementy materiałów źródłowych lub sporządzać notatki. Nie są one oceniane.

• Radzimy docenić możliwość wykorzystania brudnopisu; niektóre zadania wymagają sporządzenia krótkiego planu wypowiedzi, dokonania selekcji informacji lub uporządkowania materiału. Notatki w brudnopisie nie są oceniane.

• W zadaniach krótkiej odpowiedzi należy odpowiadać zgodnie i ściśle z poleceniem. Zwracamy uwagę, że za podanie w odpowiedzi informacji (również dodatkowych, które nie wynikają z polecenia w zadaniu), świadczących o braku zrozumienia omawianego zagadnienia i zaprzeczających logice udzielonej prawidłowej odpowiedzi nie przyznaje się punktów.

• W zadaniach krótkiej odpowiedzi, za które można przyznać tylko jeden punkt, przyznaje się punkt wyłącznie za odpowiedź w pełni poprawną; jeśli podano więcej odpowiedzi (argumentów, cech itp.) niż wynika z polecenia w zadaniu, ocenie podlega tyle kolejnych odpowiedzi (liczonych od pierwszej), o ilu mówi polecenie.

• Zadanie rozszerzonej odpowiedzi (wypracowanie) musi być na temat; konieczna jest umiejętność selekcji materiału pod kątem postawionego w temacie zagadnienia/problemu. Należy zrezygnować z nawyku pisania tego, „co się wie" i „obok tematu". Zwracamy uwagę, że za wypracowanie nie na temat nie przyznaje się punktów.

• Jeżeli tekst wypracowania nie zmieści się w wyznaczonym na nie miejscu można kontynuować pisanie w brudnopisie, należy wówczas przekreślić słowo „brudnopis" i napisać „ciąg dalszy czystopisu".

• Przy przyznawaniu punktów w zadaniu rozszerzonej odpowiedzi uwzględniana jest poprawność kompozycyjna, językowa, stylistyczna i estetyka pracy.

• W arkuszu dla poziomu rozszerzonego na wykonanie wszystkich zadań przeznaczono 180 minut. Arkusz jest trzyczęściowy. Maturzysta sam planuje i organizuje swoją pracę nad arkuszem, decyduje o kolejności wykonywania zadań, steruje czasem i podejmuje różnorodne decyzje, np. od której części najlepiej zacząć swój egzamin, ile czasu przeznaczyć na napisanie wypracowania, czy ponownie przeczytać i sprawdzić wszystkie odpowiedzi przed oddaniem wypełnionego arkusza zespołowi nadzorującemu egzamin.